تعاریف متفاوت از مرکز داده
دیتاسنتر محلی برای نگهداری سرورها و تجهیزات لازم برای ایجاد دسترسی به داده ها می باشد.
مرکز داده اصلی ترین بخش یک شبکه ساخت یافته است . از یک سو با رشد نيازهاي کاربران و کارمندان ساز مان ها و شرکت ها به سرويسهاي مختلف، ایجاد مکانی امن در جهت متمرکز کردن سرورهاي شبکه و پشتيباني از اينترنت و تجارت الكترونيك و بخشهاي ارتباطات الكترونيكي و استفاده از منابع مشترك نگهداري، از عوامل مهم و تاثیرگذار پیشبرد کاري شده و از سوی دیگر نیاز به مدیریت متمرکز منابع، کاهش هزینه هاي نگهداري، مقابله موثر با تهدیدات امنیتی و حصول اطمینان از عملکرد صحیح و بلادرنگ تجهیزات بصورت ۷/۲۴ ، طراحی یک دیتاسنتر مناسب با ویژگی هاي مورد نیاز را اجتناب ناپذیر نموده است . لذا در این راستا مراكز داده جهت در بر گرفتن تجهيزات، اطلاعات و برنامههاي كاربردي حساس در فضايي كاملاً مطمئن و داراي قابليت گسترش طراحي ، ایجاد و مورد بهره برداري قرار می گیرد.
سه نگاه و برداشت از عبارت مركز داده
(الف) مركز داده به عنوان مركزي براي نگهداري و پردازش اطلاعات كه مشتريان به صورت برون خط و از طريق رسانههايي چون نوار و ديسكت با آن تعامل دارند. اين تعريف مربوط به دهة 60 ميلادي و مقارن با پيدايش كامپيوترهاي بزرگ است.
(ب) مركز داده به عنوان بخشي از هر سازمان كه رايانهها و امور مرتبط با ذخيره، پشتيباني و پردازش دادهها در آن نگهداري مي شود. اين تعريف مربوط به دهة 80 ميلادي و مقارن با پيدايش رايانههاي كوچك است.
(ج) مركز داده به عنوان مركزي براي نگهداري، پردازش و ارائة خدمات تحت شبكههاي اطلاع رساني و اينترنت كه ميزبان سرورها و خدمات سازمانهاي مختلف ميشود. اين تعريف از دهة 90 ميلادي و با توسعة شبكهها تقويت گرديد.
اهداف ايجاد مرکز داده
تمامی مراکز داده، صرفنظر از تنوع در سرويس ها و ماموريت هايی که براي آن طراحي ميشوند، بصورت کلي بايستی چهار هدف عمده زير را به انجام رسانند:
1- مهيا کردن يک محيط امن براي قراردادن تجهيزات با ارزش
2- مهيا کردن برق مصرفي کافي و مناسب در شرايط بحراني
3- مهيا کردن يک محيط مناسب فيزيکي از طريق کنترل سرمايش، آتش سوزي و ...
4- مهيا کردن بستر ارتباطي براي اتصال به محيط خارج و داخل
در حال حاضر برای ساخت و بهره برداری از دیتاسنتر 2 استاندارد زیر مورد توجه قرار می گیرد:
TIA942
ANSI/BICSI 002-201
استاندارد TIA-942
TIA-942 استانداردي است كه توسط انجمن علمي صنعت ارتباطات (TIA) در سال 2005 براي تعيين راهكارهاي عملي براي طراحي و ساخت Data Center ها مخصوصا با توجه به سيستمهاي كابل كشي و طراحي شبكه، ايجاد شده است. اين استاندارد، در دستورالعملهاي خود هر دو نوع رسانه فيبر نوري و كابلهاي مسي را مد نظر قرار داده است. همچنين TIA-942 مرجعي تعيين كننده براي نيازمندي هاي خاص نواحي خصوصي و عمومي Data Center در مورد برنامه هاي كاربردي و دستورالعملهاي اجرايي مي باشد.
طبق استاندارد TIA942 ساختمان یا بخشی از یک ساختمان که وظیفه اصلی آن جادادن اتاق کامپیوتر و نواحی پشتیبانی است را دیتا سنتر گویند. البته با ظهور پدیده هایی مثل دیتاسنترهای ماژولار که اتاقکهای (کانتینر) از پیش ساخته شده و قابل نصب در فضای باز یا هر محل دیگری هستند این تعریف همچون استاندارد قدیمی TIA942 نیاز به اصلاح دارد.
مشخصات فیزیکی مرکز داده
مساحت و ابعاد مرکز داده
در انتخاب محل دیتاسنتر باید این نکته مورد توجه قرار بگیرد که محل قرارگرفتن سرورها و رک ها و دستگاههایی مثل ژنراتور و تجهیزات برق اظطراری به چه مقدار فضا نیاز دارند زیرا اگر فضا بیش از مقدار نیاز در نظر گرفته شود هزینه هایی مثل تجهیزات تهویه و فضاسازی و ... تحمیل می شود و اگر فضا کمتر از حد مورد نیاز باشد متعاقبا هزینه های توسعه پیش می آید که آنهم اگر غیر ممکن نباشد گاهی بالاتر از یک محل جدید خواهد بود.
فضاهای مرکز داده
در یک مرکز داده فضاها بر اساس استاندارد تقسیم می شوند و می توانند شامل موارد زیر باشند:
فضای ورودی
فضای عمومی و اداری
اتاق اصلی سرورها
اتاق کنترل و پشتیبانی
داکتها و محلهای ورودی و خروجی دیتای مخابراتی
در صورت وجود نیاز به دکل پیش بینی ارتفاع و محل آن
اتاق باطری و تجهیزات برق اظطراری
محل تجهیزات تهویه بیرونی و داخلی
محل ژنراتور
مخازن سرکوب آتش
مخزن سوخت ژنراتور (با رعایت فاصله مناسب و نکات ایمنی)
محل بارگیری تجهیزات
پارکینگ یا محوطه ورودی کامیونهای حمل کننده تجهیزات
محل مرکز داده
برای تعیین محل مرکز داده به غیر از محدودیت های استراتژیک می بایست فاصله مجاز مرکز داده تا سایت های دیگر نیز مورد بررسی قرار گیرد. این فواصل مطابق استاندارد به شرح زیر است:
* فاصله تا فرودگاه
طبق استاندارد TIA942 فاصله تا فرودگاه کمتر از یک کیلومتر در نظر گرفته شده در حالی که این فاصله در استاندارد BICSI بین 8 تا 48 کیلومتر در نظر گرفته شده.
* فاصله تا راه آهن
استاندارد TIA942 این فاصله را کمتر از یک کیلومتر مشخص کرده ولی در استاندارد BICSI این فاصله 1.6Km مشخص شده.
* فاصله تا مراکز نظامی
در استاندارد TIA942 این فاصله کمتر از یک کیلومتر تعریف شده و در استاندارد BICSI این فاصله 13 کیلومتر.
* فاصله تا پمپ بنزین
در TIA942 تعریف نشده در BICSI فاصله 1.6Km
* فاصله تا بزرگراه
در TIA942 این فاصله 800 متر و در BICSI فاصله 1.6Km
* فاصله با خطوط فشار قوی
در TIA942 تعریف نشده در BICSI فاصله 1.6Km
* فاصله تا نیروگاه
بسته به نوع سوخت نیروگاه متفاوت است.
فاصله تا نیروگاههای سوخت دیزل یا فسیلی در TIA942 تعریف نشده در BICSI فاصله 1.6Km
همچنین در انتخاب محل مرکز داده موارد زیر نیز باید مد نظر قرار گیرد:
1- وجود منابع انسانی متخصص در محدوده قابل سکونت یا تردد آسان در تمام شرایط جوی و شب و روز یا حتی شرایط اظطراری
2- نعیین منابع انرژی الکتریکی اصلی و پشتیبان مورد نیاز و بررسی امکان تأمین آن توسط نیروگاه های اطراف
3- بررسی وجود آسانسور با ظرفیت حمل بالا برای جابجایی تجهیزاتی مانند UPS و کابینت باتری ها
شرکت های متخصص